Onze beoordeling van de landenrisico's
De missie van Credendo is het ondersteunen van handelsrelaties. Credendo levert oplossingen op maat voor verzekering, herverzekering, garanties, borgstellingen en financiering met betrekking tot nationale en internationale handel of investeringen in het buitenland. Credendo beschermt bedrijven, banken en verzekeringsondernemingen tegen kredietrisico's en politieke risico's of vergemakkelijkt de financiering van dergelijke transacties.
Een uiterst nauwkeurige kwantitatieve en kwalitatieve beoordeling van die risico's is hierbij van fundamenteel belang. Het resultaat van die analyse vormt, voor elk land en de verschillende soorten verzekerde transacties, de basis voor de premie, landenrisicolimieten en, indien nodig, bijzondere voorwaarden voor risicoacceptatie.
1. HANDELSTRANSACTIES EN AANVERWANTEN
Voor de verschillende soorten transacties die Credendo dekt, zoals de binnenlandse en buitenlandse verkoop van goederen of diensten, consignatiecontracten, prefinanciering, garanties, etc., wordt rekening gehouden met alle oorzaken van een verlies: gevallen waarbij de debiteur in gebreke blijft, of gevallen van politieke en aanverwante risico's.
1.a. BEOORDELING VAN POLITIEKE EN AANVERWANTE RISICO'S
Politieke en aanverwante gebeurtenissen omvatten alle gebeurtenissen waarin force majeure wordt verondersteld voor de verzekerde of de debiteur/schuldenaar. Het betreft hier deviezenschaarste, politieke onrust zoals oorlog, revoluties of rellen, natuurrampen en willekeurige overheidsacties. De landen worden onderverdeeld in zeven categorieën (van 1 tot 7). De classificatie is een weergave van de intensiteit van de risico's als gevolg van politieke en aanverwante gebeurtenissen. Categorie 1 bevat de landen waarvoor het politieke risico het laagst ingeschat wordt, en categorie 7 de landen met de grootste kans op risico's veroorzaakt door politieke en aanverwante gebeurtenissen. De classificaties worden op regelmatige basis herzien en kunnen op elk moment worden bijgestuurd indien nodig.
KORTE TERMIJN:
De politieke-risicoclassificatie voor de korte termijn beoordeelt de kans op een risico veroorzaakt door politieke en aanverwante gebeurtenissen gelinkt aan internationale transacties met een risicoduur tot 1 jaar. Om dit risico te kunnen beoordelen gebruikt Credendo een kwantitatief model dat hoofdzakelijk focust op de evolutie van de liquiditeitspositie van debiteur-/schuldenaarslanden. De bedoeling is om te bepalen in hoeverre een land de capaciteit heeft om zijn betalingsverplichtingen op korte termijn na te komen. Het model volgt de situatie in de debiteurlanden nauw op zodat we geen enkele verslechtering of verbetering missen. Het model is hierom op een beperkt aantal indicatoren gebaseerd die frequente updates mogelijk maken en die historisch relevant zijn gebleken. Drie standaardindicatoren voor liquiditeit, die gewoonlijk de kern vormen van dergelijke modellen, zijn buitenlandse kortetermijnschuld, buitenlandse-deviezenreserves en het saldo van de lopende rekening. Het model omvat eveneens een indicator voor herfinancieringsmogelijkheden van het land en andere informatie die niet beschikbaar is via standaard economische indicatoren. Ten slotte worden ook riskante politieke situaties op korte termijn (bv. oorlog of embargo) of andere relevante factoren in rekening genomen.
MIDDELLANGE/LANGE TERMIJN:
De politieke-risicoclassificatie voor de middellange/lange termijn beoordeelt de kans op een risico veroorzaakt door politieke en aanverwante gebeurtenissen gelinkt aan internationale transacties met een risicoduur van meer dan 1 jaar. Hiertoe heeft Credendo een kwantitatief model ontwikkeld, dat in de eerste plaats de solvabiliteit van de landen meet. Het combineert de evaluatie van de financiële en economische situatie, de beoordeling van de politieke toestand en de analyse van de betalingservaring voor elk land. De waardering van de financiële situatie van een land is gebaseerd op de buitenlandse-schuldratio's. Daarvoor zijn kritieke waarden bepaald op basis van econometrische schattingen. Verder worden bepaalde liquiditeitsindicatoren toegevoegd, zoals het niveau van de deviezenreserves. De economische toestand van een land wordt geëvalueerd aan de hand van drie reeksen indicatoren: indicatoren voor de doeltreffendheid van het economisch beleid (zoals het begrotingsbeleid, het monetair beleid, het evenwicht van de externe rekeningen en structurele hervormingen), indicatoren die het groeipotentieel van een land aangeven (zoals spaar- en investeringsquotes en groeiprestaties), en indicatoren voor externe kwetsbaarheid (zoals exportdiversificatie en hulpafhankelijkheid). De risico's die gelinkt zijn aan de politieke situatie van een land worden eveneens bepaald op basis van een reeks gekwantificeerde indicatoren. De betalingservaring wordt gemeten aan de hand van de ervaringen van zowel Credendo als andere OESO-kredietverzekeraars. Deze omvat de ervaring zowel met de nieuwe en bestaande verbintenissen als onder de schuldherschikkingsakkoorden overeengekomen binnen de Club van Parijs. Ten slotte worden ook elementen in acht genomen die niet vervat zijn in het model.
Voor exportkredieten die gedekt zijn door Credendo – Export Credit Agency, is de premiecategorie voor risico's veroorzaakt door politieke en aanverwante gebeurtenissen m.b.t. exportkredieten op (middel)lange termijn grotendeels afhankelijk van de verplichtingen van Credendo – Export Credit Agency in het kader van de OESO-Regeling voor officiële kredietverzekeringsondersteuning. In het kader van deze Regeling worden de minimumpremies voor de verzekering van het landenrisico op (middel)lange termijn voor ongeveer 70% van alle landen wereldwijd vastgelegd door een groep van landenrisico-experten van de verschillende kredietverzekeraars. Credendo zit deze meetings voor en beheert het landenrisicomodel binnen deze groep. Meestal volgt de premieclassificatie van Credendo – Export Credit Agency deze van de OESO-Regeling1. Indien de Raad van Bestuur van Credendo – Export Credit Agency het risico echter hoger inschat, kan deze steeds beslissen om een hogere premie toe te passen. Het dekkingsbeleid van Credendo is uitsluitend gebaseerd op eigen beoordelingen van politieke en aanverwante risico's op (middel)lange termijn. In dit geval neemt de Raad van Bestuur van Credendo – Export Credit Agency steeds de uiteindelijke beslissing.
1.b. Risico van ondernemingsklimaat
Het risico veroorzaakt door het in gebreke blijven van de debiteur wordt in de eerste plaats geval per geval beoordeeld op basis van het risico op de debiteur/schuldenaar en de handelssector en het land waar hij actief is. Sommige macrofactoren, zoals scherpe devaluaties, hoge reële rentevoeten, een economische recessie of een context van wijdverspreide corruptie, hebben echter een invloed op het ondernemingsklimaat. Ze treffen dan ook de betalingscapaciteit van alle debiteuren/schuldenaren in een land.
Het model dat Credendo gebruikt voor de beoordeling van dergelijke macro-commerciële risico’s, ook wel het risico van ondernemingsklimaat, brengt drie soorten indicatoren samen:
- ten eerste de financieel-economische indicatoren die alle ondernemingen in een land beïnvloeden door hun impact op de resultatenrekeningen en bedrijfsbalansen (bv. volatiliteit in wisselkoersen en lokale financieringskosten, economische conjunctuur, inflatie, enz.);
- ten tweede de indicatoren die een weergave zijn van de betalingservaringen met een land wegens debiteuren die in gebreke blijven;
- ten derde de indicatoren die betrekking hebben op de institutionele context waarin lokale bedrijven werken (bv. corruptieniveau, kwaliteit van het juridisch stelsel).
Wat het politieke risico betreft, worden landen op een gedetailleerde schaal ingedeeld in zeven categorieën (van A tot G), die de intensiteit van het risico van ondernemingsklimaat weerspiegelen. Categorie A bevat landen met het laagste risico van ondernemingsklimaat, terwijl categorie G landen bevat met de hoogste risico’s van niet-betaling door debiteuren/schuldenaren in het land als gevolg van het risico van ondernemingsklimaat. De classificaties worden op regelmatige basis herzien en meteen geüpdatet wanneer nodig.
2. BUITENLANDSE INVESTERINGEN
In het kader van de beoordeling van risico's m.b.t. investeringen in het buitenland, neemt Credendo ook politieke en aanverwante risicogebeurtenissen in rekening. Wat de landenrating betreft, zijn dergelijke risico's: onteigening, politiek geweld en muntinconvertibiliteit en transferbeperking:
2.a. BEOORDELING VAN HET RISICO VAN POLITIEK GEWELD
Politiek geweld omvat alle gewelddaden gesteld met een politiek doel. Dit concept is ruimer dan 'oorlog' en omvat i) 'terrorisme' (politieke, religieuze en ideologische doelen) en ii) materieel politiek geweld (schade aan materiële activa als gevolg van politiek geweld). Om het risico van politiek geweld te analyseren worden verschillende soorten van onderbreking van bedrijfsactiviteiten als gevolg van materieel politiek geweld in rekening genomen.
Om het risico van politiek geweld te beoordelen, kijkt Credendo naar het huidige aantal gevallen van intern geweld binnen een land of de externe conflicten waarin een land verwikkeld is, maar ook naar het conflictpotentieel dat voortvloeit uit (sluimerende) interne en externe spanningen, frustratie en ontevredenheid.
2.b. BEOORDELING VAN HET RISICO VAN ONTEIGENING
Het risico van onteigening omvat alle discriminerende maatregelen die de overheid van een gastland neemt en die de investeerder zijn investering ontnemen zonder enige gepaste compensatie. Om het onteigeningsrisico te analyseren worden gevallen van embargo, wijziging van het (wettelijk) regime en rechtsweigering opgenomen.
Om het risico op onteigening te beoordelen, evalueert Credendo niet alleen de risico's die verbonden zijn aan onteigening op zich, maar ook het functioneren van de juridische instellingen in het gastland en de waarschijnlijkheid van een negatieve verandering in de houding tegenover buitenlandse investeringen.
2.c. BEOORDELING VAN HET RISICO VAN MUNTINCONVERTIBILITEIT EN TRANSFERBEPERKING
Het risico van muntinconvertibiliteit en transferberperking verwijst naar de onmogelijkheid om fondsen met betrekking tot de investering om te zetten en te transfereren vanuit het gastland.
De beoordeling van het risico van muntinconvertibiliteit en transferbeperking gebeurt op dezelfde basis als de analyse van politieke en aanverwante risico's verbonden aan handelstransacties op (middel)lange termijn.
1De OESO-premieclassificatie is de landenrisicoclassificatie van de Deelnemers in de Regeling voor officiële kredietverzekeringsondersteuning (de 'Regeling'). Dit is een van de meest essentiële onderdelen van de Regeling voor minimumpremies voor kredietrisico's. Het is de bedoeling dat de landenrisicoclassificaties een weerspiegeling zijn van het landenrisico. In het systeem van de Deelnemers is het landenrisico samengesteld uit het transfer- en convertibiliteitsrisico (i.e. het risico dat een overheid kapitaal- of wisselkoerscontroles oplegt waardoor een entiteit de lokale valuta niet kan omzetten naar buitenlandse valuta en/of geen fondsen kan transfereren naar schuldeisers die buiten het land gevestigd zijn) en gevallen van overmacht (bv. oorlog, onteigening, revoluties, burgerlijke onlusten, overstromingen, aardbevingen). Meer details over de OESO-premieclassificatie vindt u op https://www.oecd.org/en/topics/sub-issues/country-risk-classification.html