Białoruś: Jakie są główne czynniki ryzyka politycznego?

Filed under

share article

Krótkoterminowa ocena ryzyka politycznego Credendo w dużej mierze odzwierciedla bieżącą kondycję płynności danego kraju, a także uwzględnia wszelkie, potencjalnie ryzykowne, zdarzenia o charakterze politycznym, które mogą zaistnieć w najbliższej przyszłości. Krótkoterminowe ryzyko polityczne Białorusi klasyfikowane jest obecnie w kategorii 5 (w skali od 1 do 7, gdzie 7 oznacza najwyższe ryzyko). Aktualna ocena uwzględnia poprawę niektórych wskaźników, ale także odzwierciedla zwiększenie deficytu na rachunku bieżącym oraz ryzyko, wynikające z rosyjskich działań podatkowych.

Pozytywna ewolucja w zakresie krótkoterminowego zadłużenia zewnętrznego i rezerw walutowych brutto

W ciągu ostatnich kilku lat zarówno polityka finansowa, jak i makroekonomiczna uległy znacznej poprawie. Krótkoterminowe zadłużenie zewnętrzne zmniejszyło się i stanowi obecnie mniej niż 30% wpływów z rachunków bieżących. Rezerwy walutowe brutto wzrosły w ciągu ostatnich lat (por. Wykres 1) i osiągnęły najwyższy względny poziom od 2013 r. Dzięki tym pozytywnym zmianom oceny dotyczące Białorusi poprawiły się, jednak rosnący deficyt na rachunku bieżącym niweluje ten pozytywny obraz.

 

Ryzyko wynikające z sald na rachunkach bieżących

W 2019 r. (w związku z mniej korzystnym otoczeniem zewnętrznym, a także z powodu importu, nakręcanego budową elektrowni jądrowej) spodziewany jest wzrost deficytu na rachunku bieżącym – nawet do pułapu do 4% PKB (z 2,3% w 2018 r.) Co więcej, napięcia handlowe z Rosją - głównym rynkiem eksportowym Białorusi - wpłynęły na eksport produktów spożywczych do Rosji. W dalszej perspektywie raczej nie będzie on wznowiony, ponieważ Rosja staje się bardziej samowystarczalna, dzięki udanej strategii substytucji importu, mającej na celu rozwój rolnictwa i produkcji żywności.

Co więcej, nadwyżka netto w handlu ropą naftową (wynikająca z faktu, że Białoruś przyzwyczaiła się do taniego importu ropy naftowej z Rosji, a następnie odsprzedaży jej do Europy po cenie rynkowej) znalazła się pod presją. Powodem komplikacji jest fakt, iż w ubiegłym roku Rosja postanowiła wprowadzić podatek od wydobycia minerałów, który zastąpi cła eksportowe na ropę i produkty ropopochodne na okres pięciu lat - a tym samym zmniejszy subsydia energetyczne przyznane Białorusi w tym czasie. Posunięcie to przekłada się na wzrost cen dla białoruskich rafinerii ropy naftowej, a także prognozy wpływów na saldo rachunku bieżącego na poziomie około 1% PKB w 2019 roku.

Dodatkowo, „manewr podatkowy” Rosji oznacza dla Białorusi utratę ceł eksportowych na produkty naftowe, co odbije się na stanie dochodów publicznych, a tym samym wpłynie na równowagę fiskalną. Przy założeniu, iż nie uda się wynegocjować rekompensaty (sprawa nadal w toku) i po zakończeniu transformacji w 2023 r., bezpośredni wpływ manewru podatkowego może doprowadzić do salda na rachunkach fiskalnym i bieżącym na poziomie (odpowiednio) 1,3% i 3,9% PKB.

Biorąc pod uwagę zarówno poprawę niektórych wskaźników, jak i potencjalne zagrożenia, krótkoterminowe ryzyko polityczne Białorusi w nadchodzących miesiącach oceniane jest jako stabilne.

Analityk: Pascaline della Faille – P.dellaFaille@credendo.com

Filed under